Een 60-jarige docent techniek kan het lawaai in zijn lokaal niet meer verdragen. Heeft de herrie op het werk tinnitus veroorzaakt?

Een 60-jarige docent techniek heeft al jaren last van slechthorendheid en hij is toenemend gevoelig voor harde geluiden. Deze overgevoeligheid voor harde geluiden, hyperacusis, is sterk gerelateerd aan overmatige blootstelling aan lawaai in de diverse lessituaties.

Bij rustige en duidelijke spraak zijn er in een stille omgeving met weinig mensen geen communicatieproblemen. Er is sprake van een bijkomende tinnitus die relatief mild is, maar in de ernst wisselt. In rustige omstandigheden is dit een graad 2 op een schaal van 5 volgens de Tinnitus Handicap Inventory, maar na blootstelling aan lawaai en bij veel spanning of stress is de graad 4 oftewel ernstig. De docent draagt in lawaaiige omgevingen otoplastieken. In combinatie met het lesgeven levert dit echter in toenemend mate problemen op in het functioneren, met name door misverstanden en irritaties.

Hij vertelt de bedrijfsarts op het arbeidsomstandighedenspreekuur dat hij het lawaai in het technieklokaal niet meer kan verdragen. Hij verzuimde al regelmatig, maar overweegt nu voor zich voor een langere tijd arbeidsongeschikt te melden. Het op de arbodienst bepaalde audiogram laat gehoorverlies zien: bij 1 kHz is beiderzijds het verlies 20 dB, vanaf 2 kHz aflopend naar 60 dB verlies. Het lijkt op perceptief gehoorverlies. Een lawaaidip is niet te onderscheiden.

Er zijn geen blootstellingsgegevens bekend. De Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) levert ook geen aanknopingspunten op. Vanuit de kennis en ervaring van de geraadpleegde expert wordt aangenomen dat door rumoer (leerlingen) en machinelawaai tijdens de lessen de geluidniveaus de 80 dB zullen overschrijden. Dit is een risico voor het ontwikkelen van lawaaischade voor docent en leerling.

Verwijzing voor een expertise levert duidelijkheid op voor de 60 jarige docent en zijn bedrijfsarts. Er wordt een beroepsziekte vastgesteld: tinnitus, volgens de registratierichtlijn B002. Ook wordt geconcludeerd dat terugkeer in eigen werk in de beschreven situatie geen optie is. Preventieve maatregelen zijn noodzakelijk om problemen bij collega-docenten, maar ook bij leerlingen te voorkomen.

Het ziekteverzuim in het onderwijs wordt vooral veroorzaakt door psychische klachten. Ook bij de beschreven docent was de reden voor ziekmelding psychische klachten. Maar de onderliggende oorzaak is het lawaai op de werkplek.

Lawaai in het onderwijs is onderkend in gymlokalen (www.kvlo.nl\huisvesting\akoestiek) met als preventieve maatregelen een juiste keuze van vloer, wand en plafondafwerking, maar de aanpak lawaaiblootstelling in het techniekonderwijs is nog onderbelicht. De branche zal een preventieve aanpak met spoed moeten opstarten.