Overslaan en naar de inhoud gaan

Een tekendocent en een muziekdocent zijn er letterlijk ziek van dat zij noodgedwongen andere lessen moeten gaan geven. Is hier sprake van een beroepsziekte?

Tekendocent
Een 59-jarige docent heeft vele jaren met veel plezier tekenles gegeven aan een middelbare school. Door een door de overheid opgelegde bezuiniging is het vak echter komen te vervallen. Hem wordt gevraagd voortaan CKV (Cultureel Kunstzinnige Vorming) te geven. Dit is een veel theoretischer vak en hij moest het geven aan een moeilijke klas op het vmbo. In 2017 valt de docent uit met psychische en lichamelijke klachten zoals vermoeidheid, slecht slapen en snel geïrriteerd zijn. Hij kan het werk niet aan en voelt zich er alleen voor staan en zoek hulp bij een psycholoog. Bij deze tekendocent is sprake van psychische klachten, die het meest passen bij overspanning/burn-out.

Muziekdocent
Een 62-jarige muziekdocent van dezelfde VMBO-school wordt door dezelfde bezuinigingen getroffen. Ook zijn vak komt te vervallen, nadat hij al veertig jaar met veel plezier heeft gewerkt. Ook hem wordt gevraagd nu CKV te geven. In januari 2019 valt hij uit met vooral psychische klachten zoals spanningsklachten, somberheid, conflicten en het gevoel er alleen voor te staan.
De werkgroep die het vak CKV vorm moet geven bestond uit zes mensen, maar nu is hij alleen over. Als diagnose lijkt het beeld het meest op een depressie. De oorzaak lijkt overwegend in het werk te liggen. Bij deze docent was weliswaar tien jaar geleden sprake van een burn-out, maar hij heeft daarna jaren weer goed gefunctioneerd. Hij slikt momenteel een antidepressivum en na een verzuimperiode van januari tot mei gaat hij nu weer voor 11 lesuren per week aan de slag.

Is hier sprake van een beroepsziekte?
Wanneer het zes-stappenplan wordt nagelopen, blijkt dat er bij de tekendocent sprake is van psychische klachten met in de differentiaal diagnose overspanning, burn-out, acute stress stoornis of een andere somatische aandoening. Meest waarschijnlijk is dat het gaat om overspanning/burn-out. Er lijkt sprake van een duidelijke link met de veranderingen in het werk zoals hierboven beschreven. Bij het scoren van de psychosociale risicofactoren komt hij tot de maximale score voor werkfactoren, terwijl de privéfactoren niet bijzonder zijn: is alleenstaand, heeft weinig sociale steun thuis, maar wel van familie en vrienden. Verder speelt er co-morbiditeit van reumatoïde artritis en hypertensie. Bij de afweging of een en ander als beroepsziekte kan worden beschouwd, lijkt werk een overwegende rol te spelen en zijn er weinig andere verklaringen. Melden als beroepsziekte is dan ook aangewezen. Bij de muziekdocent lijkt ook sprake van een beroepsgebonden aandoening (depressie) en melding is op zijn plaats om de school wakker te schudden.

 

Bij stap zes – preventie - is niet zo duidelijk wat de school kan doen om herhaling te voorkomen. Dit soort processen van vervallende vakken en docenten die opeens andere lessen moeten geen geven. komen vaker voor op scholen. De vraag is waarom de scholen de docenten daarin niet beter begeleiden.