De 37e Heijermanslezing heeft twee onderwerpen: Nieuwe biologische beroepsrisico’s, en Zwangerschap en werk.

Silicose is een potentieel ernstige en vermijdbare, beroepsgeassocieerde longziekte. Ondanks de bekende gezondheidsrisico’s worden er nog steeds patiënten gediagnosticeerd met silicose. Dit komt doordat beschermingsmaatregelen onvoldoende worden toegepast, terwijl nog steeds silicadeeltjes vrijkomen in een breed scala aan minder bekende industriële processen. De voornaamste maatregel is preventie van blootstelling.

Voor een aantal chemische stoffen of groepen stoffen heeft het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten factsheets opgesteld waarin uitgebreid wordt ingegaan op de gezondheidseffecten. De website bevat inmiddels overzichten over zeswaardig chroom, endotoxinen, isocyanaten en pesticiden.

Endotoxinen zijn een onderdeel van de buitenmembraan van Gram-negatieve bacteriën en zogenaamde cyanobacteriën of blauwalgen. Endotoxinen komen vrij bij het afsterven van deze organismen. Endotoxinen bestaan uit een lipopolysaccharide (LPS) molecuul, dat bestaat uit polysaccharide ketens verbonden met een lipide deel. Het lipide deel, het Lipide A, bestaat uit een lange keten vetzuren. Het lipide A-deel is verantwoordelijk voor de toxische effecten van endotoxine.

Wat zijn isocyanaten? Hoe kun je aan isocyanaten worden blootgesteld? Welke effecten op de gezondheid kunnen isocyanaten hebben? Hoe kunnen we blootstelling aan isocyanaten karakteriseren en beheersen? Welke wetgeving is van toepassing en waar kan ik betrouwbare informatie vinden?