Elk jaar op 28 april is het de internationale Workers’ Memorial Day. De dag waarop wereldwijd de werkenden worden herdacht die zijn overleden door een bedrijfsongeval of een beroepsziekte. In Nederland zijn dat naar verwachting jaarlijks ongeveer 4000 mensen.

Per 1 januari 2023 is de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) ingevoerd. Werkenden die ziek zijn geworden door het werken met schadelijke stoffen kunnen dan een éénmalige tegemoetkoming aanvragen van € 22.839. Vooralsnog geldt de regeling TSB voor drie beroepsziekten; longkanker door asbest, allergisch beroepsastma en chronische encefalopathie door oplosmiddelen (CSE of schildersziekte).

Het komt nog steeds voor dat er bij een verbouwing van een pand onverwacht asbest wordt aangetroffen. Dit leidt vaak tot onrust bij de medewerkers en het bedrijf. De bedrijfsarts kan een belangrijke rol spelen. Goede voorlichting en een asbestbeheersplan kan veel onrust wegnemen en voorkomen, zo leert de volgende casus.
 

Voor een aantal chemische stoffen of groepen stoffen heeft het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten factsheets opgesteld waarin uitgebreid wordt ingegaan op de gezondheidseffecten. De website bevat inmiddels overzichten over zeswaardig chroom, endotoxinen, isocyanaten en pesticiden.

Endotoxinen zijn een onderdeel van de buitenmembraan van Gram-negatieve bacteriën en zogenaamde cyanobacteriën of blauwalgen. Endotoxinen komen vrij bij het afsterven van deze organismen. Endotoxinen bestaan uit een lipopolysaccharide (LPS) molecuul, dat bestaat uit polysaccharide ketens verbonden met een lipide deel. Het lipide deel, het Lipide A, bestaat uit een lange keten vetzuren. Het lipide A-deel is verantwoordelijk voor de toxische effecten van endotoxine.