Is er een relatie tussen de darmaandoening colitis ulcerosa en het werken in ploegendienst?

Na slaapproblemen behoren maag-darmklachten tot de meest frequent gerapporteerde symptomen bij ploegendienstwerkers, maar wat is er bekend over de relatie tussen ploegendienst en een specifieke darmaandoening zoals colitis ulcerosa?

Een helpdesk vraag was de aanleiding om op zoek te gaan naar literatuur.

In een recente systematische literatuurstudie komen Knutsson en Bøggild (2010) tot de conclusie dat er wel voldoende bewijs is voor een verhoogd risico op maag-darmklachten of een maagzweer, maar dat er te weinig studies zijn om een uitspraak te kunnen doen over een verband tussen het werken in ploegendienst en chronische inflammatoire darmaandoeningen.

Nog recenter is echter de studie van Swanson et al (2011). Zij vinden een tweeledig verband tussen slaapstoornissen en inflammatoire darmziekten. Enerzijds kan de verhoogde activiteit van ontstekingsproducten bij deze darmziekten (inflammatoire cytokinen) de slaap verstoren. Anderzijds kan een gebrek aan slaap ook verband houden met een toename van de ontstekingsproducten en zo de darmziekte onderhouden. Hier blijkt melatonine een dempende werking op te hebben. Terry et al (2009) gaan dan ook nader in op de therapeutische werking van de toediening van melatonine op colitis ulcerosa en halen de resultaten aan van zowel dierexperimentele als humane bevindingen.

Hoewel het nog te vroeg is voor stellige beweringen is er op grond van de literatuur dus voldoende aanleiding om de nodige voorzichtigheid in acht te nemen bij patiënten met colitis ulcerosa in de ploegendienst. Dat geldt zeker wanneer uit de anamnese aanwijzingen komen voor slaapproblemen en er sprake lijkt van een relatie tussen klachten en werktijden. Ingrijpen kan dan aan de orde zijn.

Literatuur

Knutsson A, Bøggild H. Gastrointestinal disorders among shift workers. Scand J Work Environ Health 2010;36:85-95

Swanson GR, Burgess HJ, Keshavarzian A. Sleep disturbances and inflammatory bowel disease: a potential trigger for disease flare? Expert Rer Clin Immunol 2011;7:29-36

Terry PD, Villinger F, Bubenik GA, Sitaraman SV. Melatonin and ulcerative colitis: evidence, biological mechanisms, and future research. Inflamm Bowel Dis 2009;15:134-140