Hoewel arbeidsrisico’s tijdens de zwangerschap vaak bekend zijn, vindt slechts in de helft van de gevallen werkaanpassing plaats. Dit blijkt uit de zogenoemde Propellor studie.

De afgelopen jaren zijn er diverse publicaties over zwangerschap en werk verschenen. Te denken valt aan de NVAB-richtlijn “Zwangerschap, postpartumperiode en werk” die in 2007 verscheen en in 2018 een update kreeg. In datzelfde jaar verscheen ook de “Handreiking Arbomaatregelen Zwangerschap & Werk” van de Sociaal Economische Raad.  
Monique van Beukering, bedrijfsarts en onderzoeker, die op 6 december op het onderwerp zwangerschap en werk hoopt te promoveren aan het Amsterdam UMC, vroeg zich af of de adviezen zoals verwoord in de Richtlijn en Handreiking daadwerkelijk worden opgevolgd. Er zijn namelijk signalen uit de praktijk dat dit niet vanzelfsprekend is en een deel van de zwangere vrouwen onder onveilige arbeidsomstandigheden moet werken met een grotere kans op zwangerschapscomplicaties zoals een miskraam, vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. 

Deze vraag werd onderzocht in de zogenoemde Propellor studie, een groep van 269 gezonde zwangere vrouwen met een laag risico op complicaties gevolgd, afkomstig uit 16 verloskundige praktijken. Zij kregen het verzoek om tweemaal een vragenlijst in te vullen, namelijk in het eerste trimester tussen 10 en 16 weken en in het tweede trimester tussen 20 en 24 weken zwangerschap. 

De primaire uitkomstmaat was het deel van de zwangere vrouwen dat blootgesteld werd aan werk-gerelateerde risicofactoren waarbij de grenswaarden werden overschreden zoals bekend uit de wetgeving en richtlijnen. De tweede uitkomstmaat was het percentage van de zwangeren met werk-gerelateerde blootstelling aan biologische en chemische factoren zonder advies van de werkgever om hier veilig mee te kunnen werken. 

Uit de resultaten blijkt dat de ongeveer helft (41-63%) van deze gezonde zwangere vrouwen werkte in omstandigheden, die niet in overeenstemming waren met de wettelijke regels en (medische) richtlijnen. Verder werkte 47% in een omgeving met risico op blootstelling aan biologische agentia of chemische stoffen, 38% kreeg geen advies van de werkgever over veilig werken tijdens de zwangerschap. Slechts 15% van de werkgevers voldeden aan hun wettelijke verplichtingen om de zwangere vrouwen op de juiste wijze te informeren over aanpassingen van het werk.

Bronnen:
https://nvab-online.nl/richtlijnen/richtlijnen-NVAB 
https://www.ser.nl/-/media/ser/downloads/overige-publicaties/2018/SER-arboplatform-handreiking-zwangerschap-en-werk.pdf
van Beukering MDM, Schuster HJ, Peelen MJCS, Schonewille MEA, Hajenius PJ, Duijnhoven RG, Brand T, Painter RC, Kok M. Working conditions in low risk nulliparous women in The Netherlands: are legislation and guidelines a guarantee for a healthy working environment? A cohort study. Int Arch Occup Environ Health. 2022 Aug;95(6):1305-1315. doi: 10.1007/s00420-022-01888-y. Epub 2022 Jun 16. PMID: 35708771; PMCID: PMC9273547.