Het NCvB is sinds september betrokken bij het Landelijk Expertise Centrum – Stoffengerelateerde Beroepsziekten (LEC-SB). Dit nieuwe expertisecentrum gaat de kennis over stoffengerelateerde beroepsziekten bundelen en een algemene tegemoetkomingsregeling opstellen voor getroffenen.
 

Het LEC-SB is op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) geïnitieerd door het NCvB, PMA, NKAL, IRAS en RIVM. Het streven is per 1 juli 2022 operationeel te zijn. Daarnaast stelt het NCvB in opdracht van SZW een eerste lijst van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten op.

Wat is het LEC-SB?
In het rapport van commissie Heerts is geadviseerd om de kennisinfrastructuur op het terrein van stoffengerelateerde beroepsziekten te verbeteren. Daarnaast is aanbevolen om vanuit de overheid een algemene tegemoetkomingsregeling te introduceren voor (ex-)werkenden die lijden aan een ernstige beroepsziekte doordat zij in hun werk zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Hiervoor is op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het LEC-SB geïnitieerd door het NCvB, PMA, NKAL, IRAS en RIVM met het streven per 1 juli 2022 operationeel te zijn.
Zoals is geadviseerd door de Commissie Heerts heeft het LEC-SB twee doelen. Het eerste doel van het LEC-SB is de Nederlandse expertise over stoffengerelateerde beroepsziekten bij elkaar te brengen. Hierdoor kan kennis beter worden benut en kan er meer gedaan worden aan preventie en behandeling van stoffengerelateerde beroepsziekten. Als tweede doel heeft het LEC-SB een belangrijke rol in de nieuwe tegemoetkomingsregeling voor (ex-)werkenden die lijden aan een ernstige beroepsziekte. De komende periode worden panels gevormd die zich bezig gaan houden met het beoordelen van de aanvragen voor de tegemoetkomingsregeling. Net als de reeds bestaande regelingen voor asbest- en OPS-slachtoffers zal de tegemoetkomingsregeling worden uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Instituut voor Asbestslachtoffers (IAS). 
In de voorbereiding naar de oprichting is kwartiermaker Rob van Lint, ABDTOPConsult, gevraagd met de betrokken organisaties, via een stuurgroep, een plan van aanpak voor de organisatie te maken. Onder deze stuurgroep functioneren de werkgroepen inhoud, organisatie, financiën en communicatie.

Lijst met stoffengerelateerde beroepsziekten
Daarnaast heeft het NCvB als penvoerder namens de betrokken organisaties de opdracht gekregen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om een eerste lijst van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten op te stellen. Het NCvB stelt deze op aan de hand van drie stappen:

1. Bronnenonderzoek
   Inventarisatie van lijsten met beroepsziekten veroorzaakt door schadelijke stoffen, met als uitgangspunt de International Labour Organisation (ILO)-lijst. Daarnaast zijn ook lijsten uit omringende EU landen gebruikt en de lijst van de Europese Commissie.
2. Inventarisatie van stoffengerelateerde beroepsziekten
   De lijsten geïdentificeerd in stap 1 worden gebruikt om een lijst stoffen gerelateerde beroepsziekten op te stellen.
3. Selectie en prioritering van de meest relevante stoffengerelateerde beroepsziekten
   Op basis van de vorige twee stappen worden stoffengerelateerde beroepsziekten in Nederland geclassificeerd naar vóórkomen, mogelijkheid tot het vaststellen van een causale relatie, en de ernst op individueel en maatschappelijk niveau. Tevens worden beschikbare richtlijnen voor de beoordeling van stoffengerelateerde beroepsziekten geïnventariseerd.

Het NCvB en haar partners leveren een eerste werkbare lijst ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten op, waarvoor een gefaseerde aanpak wordt gehanteerd. Zo wordt een werkwijze vastgesteld waarbij rekening wordt gehouden met verschillende factoren, zoals aantallen potentiële slachtoffers per ziekte, de uitvoeringscapaciteit, het ziekteverloop, de beschikbare capaciteit van panels en de invulling van het begrip ´voorshands aannemelijk´ (causale relatie met werk).

Marijke Schutte, Monique Derikx, Sanja Kezic, Henk van der Molen