Risicofactoren in het werk, de werkbelasting en het voorkómen van ziekte en verzuim verdienen meer aandacht. Dit stelde prof. dr. Frederieke Schaafsma in haar rede bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde op 5 november 2021. Zij vroeg hierin speciaal aandacht voor een van de meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen, namelijk stress gerelateerde klachten. Daarbij ging ze in op de soms ernstige gevolgen van milde cognitieve klachten voor het functioneren op het werk, tegen de achtergrond van de vaak hoge belasting van ons mentale en cognitieve vermogen.

Prof. dr. Schaafsma vertelde hoe haar aandacht voor wat betreft onderzoek ligt bij preventie en vroeg-signalering van werkgerelateerde aandoeningen. Ze richt zich daarbij vooral op onderzoek naar de toenemende belasting van het werk op ons mentale en cognitieve vermogen en de effecten op de belastbaarheid van de werkende. “Ook in zijn algemeenheid vind ik het belangrijk voor de arbeids- en bedrijfsgeneeskunde dat we meer kennis over de relatie tussen risicofactoren en werkgerelateerde aandoeningen ontwikkelen samen met zowel professionals uit de praktijk als ook met onderzoekers binnen en buiten onze discipline. Daar zet ik me sterk voor in. Deze kennis kunnen we goed gebruiken zodat we ons als beroepsgroep sterker kunnen profileren als experts in preventieve arbeidsgeneeskundige zorg.”

Ze wees erop dat niet alleen in onderzoek, maar ook in de zorg, nauwe samenwerking nodig is om tot betere preventie te komen. “Voor het voorkomen van arbeidsongeschiktheid en het vaststellen van voorwaarden voor duurzame re-integratie is nauwe afstemming met de arbeidsdeskundige en de verzekeringsarts essentieel. De komende jaren zullen uitwijzen of het mogelijk is om hiervoor een gezamenlijke leidraad en een nieuw instrument te ontwikkelen, waardoor we elkaar beter begrijpen.”

Schaafsma bepleitte de komst van een poli voor werk in alle ziekenhuizen, zoals dat deels al bestaat bij de polikliniek Mens en Arbeid van Amsterdam UMC. “Voor werkenden met complexe aandoening kan laagdrempelig overleg met de medisch specialist heel veel opleveren, als samen nagedacht wordt over de mogelijke relatie van de ziekte met het werk, maar ook voor het gezamenlijk bespreken van de consequenties van een behandeling voor het behoud van werk.”

Ze gaf aan zich te blijven inzetten om de arbocuratieve zorg uit te breiden en ook gefinancierd te krijgen. Met name ook voor werkenden die geen bedrijfsarts hebben.

Schaafsma verwacht dat de druk op verzuimbegeleiding voorlopig onverminderd hoog zal blijven, terwijl het aantal bedrijfsartsen de komende jaren niet zal toenemen. “Naast de verticale taakdelegatie via praktijkondersteuners zou daarom ook horizontale taakherschikking van ons werk een goede mogelijkheid zijn te overwegen. Zo ontstaat er misschien meer ruimte voor preventieve taken.”

Ze sloot haar oratie af met de constatering dat werkenden in Nederland goede preventieve zorg voor werkgerelateerde aandoeningen verdienen. “Samen met onze collega’s binnen en buiten de arbeids- en bedrijfsgeneeskunde kunnen we daarin veel voor hen betekenen. Gezond werken is een hoofdzaak ten slotte. Laten we dat veel meer kenbaar maken.”

Lees hier de oratie van prof. dr. F. G. Schaafsma.

//