Per 1 juli 2022 is het Lexces, expertisecentrum voor de preventie en beoordeling van beroepsziekten door blootstelling aan gevaarlijke stoffen, officieel van start gegaan. Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten is één van de vijf kennispartners. Het Lexces speelt ook een rol bij de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB). Deze regeling gaat in op 1 januari 2023.

De start van het Lexces werd op 27 juni gevierd tijdens een drukbezochte bijeenkomst in Beeld en Geluid in Den Haag. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Karien van Gennip, verrichtte de openingshandeling. Zij deed dit samen met de eerste voorzitter van Lexces, Dick Heederik van de Universiteit Utrecht, en de kwartiermaker van Lexces, Rob van Lint van ABDTOPConsult.

Samenwerking
Het Lexces verzamelt en ontwikkelt kennis over de preventie van stoffengerelateerde beroepsziekten en deelt deze met Arbo-professionals. Ook is het betrokken bij de uitvoering van de TSB. Het Lexces is een samenwerkingsverband van vijf instituten: Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS, Universiteit Utrecht), Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL), Polikliniek Mens en Arbeid (PMA, Amsterdam UMC), Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB, Amsterdam UMC) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Rol NCvB
Het NCvB werkt aan preventie en (vroeg)signalering van beroepsziekten. De missie wordt bereikt door diagnostiek, vaststelling en meldingen van beroepsziekten door bedrijfsartsen én ondersteund door onderzoeks-, onderwijs- en klinische kennis en expertise van Amsterdam UMC. Binnen het NCvB is etiologie en preventie van beroepsziekten de focus van onderzoek en kennisverspreiding. Hierbij worden diverse methoden van onderzoek ingezet:

- systematisch literatuuronderzoek en meta-analyses naar risicofactoren van beroepsziekten;
-betrouwbaarheids- en validiteitonderzoek naar diagnosticeren van beroepsziekten en vaststellen van vroege signalen van beroepsziekten;
-interventie- en implementatieonderzoek ter preventie van beroepsziekten.

Het NCvB heeft een uitgebreid netwerk met stakeholders binnen de bedrijfsgezondheidszorg en branches. Daarnaast neemt het NCvB deel aan (inter)nationale projecten en organisaties op het gebied van onderzoek en registratie van beroepsziekten (Eurostat, WHO, ICOH, Modernet).

Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB)
Het Lexces gaat zich bezighouden met de uitvoering van de regeling TSB die per 1 januari 2023 ingaat. Het doel is om slachtoffers van stoffengerelateerde beroepsziekten erkenning te bieden voor het feit dat ze ziek zijn geworden door blootstelling aan bepaalde schadelijke stoffen op hun werk.
Ieder jaar overlijden er rond de 3.000 mensen doordat ze tijdens hun werk zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Nog meer werkenden worden er ziek door.
De regeling TSB is een eenmalige financiële tegemoetkoming voor individuele (oud-)werknemers en zelfstandigen, die per 1 januari 2023 ingaat en in eerste instantie geldt voor drie beroepsziekten:

• Longkanker door asbest
• Allergische (beroeps)astma
• Chronische encefalopathie door oplosmiddelen (CSE, of schildersziekte)

In de toekomst zal de regeling voor steeds meer stoffengerelateerde beroepsziekten gaan gelden. Daarvoor heeft het NCvB, in samenwerking met de andere vier instituten uit het Lexces, een (voorlopig) overzicht van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten opgesteld.

Uitvoering TBS
De uitvoering van de regeling zal het Lexces samen doen met het onlangs opgerichte Instituut Slachtoffers Beroepsziekten door Gevaarlijke stoffen (ISBG) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Voor vragen hierover kunt u terecht bij het Lexces www.lexces.nl/nl/regeling-tsb of www.lexces.nl/nl/contact

Met de opening van Lexces en de ingangsdatum van de TSB wordt tegemoetgekomen aan het advies van de commissie Heerts, die in maart 2020 wees op het belang van erkenning van slachtoffers van stoffengerelateerde beroepsziekten.

Meer informatie
Meer informatie over het Lexces vindt u op www.lexces.nl.
Rob van Lint gaf op 27 juni op NOS radio1 een interview over het Lexces. U kunt dit  hier terugluisteren.