Overslaan en naar de inhoud gaan

Deelvragen

  1. Welke ziekten en aandoeningen komen in aanmerking voor beroepsziekteregistratie?
  2. Welke aandoeningen komen in principe niet in aanmerking voor beroepsziekteregistratie?
  3. Op basis van welke criteria moet de medische diagnose worden gesteld?
  4. Wie mag beroepsziekten diagnosticeren en melden?

Uitleg

  1. Welke ziekten en aandoeningen komen in aanmerking voor beroepsziekteregistratie?
    1. Ziekten en aandoeningen in overwegende mate veroorzaakt door het werk.
    2. Gezondheidsklachten kunnen in principe niet geregistreerd worden. Uitzondering daarop zijn de volgende gezondheidsklachten met een bewezen relatie met blootstelling in werk: Tinnitus (CAS‐code H102), Rugklachten (CAS‐codes L101 t/m L105), Jumper's Knee (L112), Fasciitis plantaris (L122) en Werkgerelateerde stemstoornis (R102)
    3. Latente, chronische gevolgen van een ongeval, bijvoorbeeld posttraumatische stressstoornis (PTSS), dystrofie, Reactive Airways Dysfunction Syndrom (RADS) ofwel Acute Irritant Induced Asthma (AIIA).
Lees meer

Het NCvB registreert alleen beroepsziekten. Gezondheidsklachten kunnen in principe niet geregistreerd worden. Een gezondheidsklacht wordt aangeduid met een CAS‐code waarvan het eerste cijfer na de letter een ‘1’ is. Er zijn uitzonderingen: Tinnitus (CAS‐code H102), Rugklachten (CAS‐ codes L101 t/m L105), Jumper's Knee (L112), Fasciitis plantaris (L122) en Werkgerelateerde stemstoornis (R102). Voor deze gezondheidsklachten bestaan registratierichtlijnen (B002, D004, D007, D010 en J003), waarmee deze klachten wel als beroepsziekte kunnen worden vastgesteld en gerapporteerd.

Latente, chronische, medische gevolgen van ongevallen (bijvoorbeeld PTSS na traumatische ervaring in het werk) kunnen ook als beroepsziekte gemeld te worden, indien het gaat om de niet‐obligate gevolgen van de blootstelling. Een ongeval geeft bijvoorbeeld stress, en wanneer dit langer duurt dan het normale herstelproces, dan wordt het beschouwd als een beroepsziekte.

Bijwerkingen van medische interventies die zijn gedaan in de context van werk worden in de praktijk ook als beroepsziekte beschouwd. Denk bijvoorbeeld aan bijwerkingen van een hepatitis A vaccinatie voor medewerkers werkzaam op waterzuiveringsinstallaties en riolering. 

Bovenstaande geldt in het algemeen. Bij individuele casussen, dus met specifieke diagnosen en blootstellingen, kan de helpdesk worden geraadpleegd voor advies: http://www.beroepsziekten.nl/helpdesk/stel‐een‐vraag

 

  1. Welke ziekten en aandoeningen komen in principe niet in aanmerking voor beroepsziekteregistratie

    - Gezondheidsklachten, zoals "stress" (uitgezonderd: Tinnitus, Rugklachten, Jumper’s Kne, Fasciitis plantaris en Werkgerelateerde stemstoornis, zie boven)

    - Bedrijfsongevallen en acute medische gevolgen van een ongeval, zoals een enkelfractuur na een val. 

Bij twijfel over het melden van klachten: meld wél bij het NCvB, zodat beroepsziektespecialisten de casus kunnen beoordelen.

Lees meer

Gezondheidsklachten kunnen in principe niet geregistreerd worden. Een gezondheidsklacht wordt aangeduid met een CAS‐code waarvan het eerste cijfer na de letter een ‘1’ is. Bij twijfel is het advies om klachten toch te melden. Alle meldingen worden door het registratiebureau gecontroleerd. Er zou dus een klachtencode – na bespreking met beroepsziektespecialisen – alsnog geaccepteerd kunnen worden of omgecodeerd kunnen worden naar een relevante code. 

Bedrijfsongevallen worden niet geregistreerd als beroepsziekte. Een bedrijfsongeval is een aan een werkende in verband met het verrichten van werk overkomen ongewilde, plotselinge gebeurtenis, die schade aan de gezondheid tot vrijwel onmiddellijk gevolg heeft gehad. Bedrijfsongevallen moeten direct bij de Nederlandse Arbeidsinspectie worden gemeld als de werkende aan de gevolgen overlijdt, in het ziekenhuis moet worden opgenomen of blijvend letsel overhoudt aan het ongeval. Niet het effect (de acute gezondheidsschade, letsel), maar de kort er aan voorafgaande plotselinge, ongewilde gebeurtenis bepaalt of er sprake is van een arbeidsongeval. Een praktisch onderscheid lijkt toch ook ‘acute medische gevolgen’ voor het ongeval (bijvoorbeeld een botfractuur na vallen van hoogte) en ‘latente, chronisch medische gevolgen’ voor de beroepsziekte (bijvoorbeeld PTSS na traumatische ervaring in het werk). Tinnitus en gehoorverlies, zie B001 en B002, mogen daarom wel gemeld worden als beroepsziekte na een bedrijfsongeval.

Bovenstaande geldt in het algemeen. Bij individuele casussen, dus met specifieke diagnosen en blootstellingen, kan de helpdesk worden geraadpleegd voor advies: http://www.beroepsziekten.nl/helpdesk/stel‐een‐vraag

 

  1. Op basis van welke criteria moet de medische diagnose worden gesteld?

    Stel de medische diagnose op basis van eigen onderzoek en/of door het opvragen van gegevens bij huisarts, medisch specialist of andere zorgprofessional conform de huidige Nederlandse richtlijnen voor bedrijfsartsen (eerste keuze) of richtlijnen voor huisarts of medisch specialist, indien er geen relevante richtlijn voor bedrijfsartsen is.

Lees meer

Volg richtlijnen voor bedrijfsartsen.

Indien er geen relevante richtlijn voor bedrijfsartsen is: raadpleeg richtlijnen voor huisarts of medisch specialist. 

 

  1. Wie mag beroepsziekten diagnosticeren en melden?

De bedrijfsarts of arbodienst meldt de beroepsziekte aan het NCvB en is dat wettelijk verplicht. Bedrijfsartsen en verzekeringsartsen die de vangnetregeling in het kader van de ziektewet uitvoeren, hebben de centrale rol bij de beroepsziektediagnostiek en het melden van beroepsziekten aan het NCvB. Medisch specialisten, psychologen en arbokerndeskundigen kunnen bijdragen bij het diagnostisch proces. 

Een verzekeringsarts die een WIA beoordeling doet, en vermoeden heeft op een beroepsziekte tijdens de voorliggende Ziektewetperiode, kan dit verifiëren bij de bedrijfsarts. 

Lees meer

Er is geen eenduidige beschrijving aan wie het recht om beroepsziekten te diagnosticeren is toebedeeld. Bedrijfsartsen vervullen een centrale rol bij beroepsziektediagnostiek, maar ook andere zorgverleners kunnen signaleren. Andere zorgverleners zoals huisartsen en medisch specialisten kunnen een vermoeden hebben op een werkgerelateerde oorzaak van de gezondheidsklachten van de patiënt. Zij hebben echter geen toegang tot de werkplek, geen volledige informatie over de werkomgeving en mogelijke blootstellingen, en zijn niet opgeleid om alle factoren die een rol spelen in de relatie tussen werk en ziekte voldoende af te wegen. Samenwerking met een bedrijfsarts is dus essentieel.     
De bedrijfsarts kan een mogelijke beroepsziekte signaleren of deze ook vaststellen tijdens een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) of wanneer een werknemer zich heeft gemeld met klachten. Indien een verzekeringsarts verantwoordelijk is voor de begeleiding van medewerkers die door hun ziekte geen arbeid kunnen verrichten, bijvoorbeeld bij een Ziektewetuitkering in het geval van een vangnetregeling, dan zal ook die verzekeringsarts verplicht zijn om onderzoek te doen naar de werkgerelateerde aard van de klachten.     
Indien de patiënt geen bedrijfsarts (meer) heeft, kan de helpdesk van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten worden gevraagd om advies.

De bedrijfsarts of arbodienst meldt de beroepsziekte en is dat wettelijk verplicht (Arbeidsomstandighedenwet, artikel 9.3). Indien het de verzekeringsarts is die bijstand verleent bij de begeleiding van medewerkers die door hun ziekte geen arbeid kunnen verrichten, zal ook die verzekeringsarts verplicht zijn om de beroepsziekte te melden.     
Hoe meer artsen beroepsziekten melden, hoe vollediger het overzicht. Ook nieuwe beroepsziekten kunnen hiermee worden opgespoord. Artsen kunnen beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen eenvoudig digitaal melden. In het basiscontract is opgenomen dat bedrijfsartsen hier tijd aan moeten kunnen besteden. Het niet melden van een beroepsziekte wordt door de Inspectie SZW gezien als een overtreding van de Arbowet.

Hulpbronnen

Richtlijnen voor bedrijfsartsen:

Richtlijnen voor huisartsen:

Richtlijnen voor medisch specialisten:

Als er geen Nederlandse richtlijn is, kan eventueel het document van de International Labour Organization worden geraadpleegd (ILO, 2022), Diagnostic and exposure criteria for occupational diseases. Guidance notes for diagnosis and prevention of the diseases in the ILO List of Occupational Diseases (revised 2010).

Referenties

  1. Arbeidsomstandighedenwet. Geraadpleegd op 19-05-2023.

    Artikel 9, Melding en registratie van arbeidsongevallen en beroepsziekten      
    Lid 3. De persoon, bedoeld in artikel 14, eerste lid, die belast is met de taak, bedoeld in onderdeel b van dat lid, of de arbodienst meldt beroepsziekten aan een door Onze Minister hiertoe aangewezen instelling.

    Artikel 14, Maatwerkregeling aanvullende deskundige bijstand bij specifieke taken op het gebied van preventie en bescherming      
    Lid 1. In aanvulling op artikel 13 laat de werkgever zich bij de volgende taken bijstaan door een of meer deskundige personen ten behoeve van wie overeenkomstig artikel 20 een certificaat is afgegeven of die als bedrijfsarts is ingeschreven in een erkend specialistenregister als bedoeld in artikel 14 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg:

    1. het toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5, en daarover adviseren;
    2. het adviseren bij de begeleiding van werknemers die door ziekte niet in staat zijn hun arbeid te verrichten, met inbegrip van het adviseren bij de uitvoering van bij of krachtens artikel 25, eerste, tweede, derde, vierde en zevende lid van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, dan wel bij of krachtens artikel 71a, eerste, tweede, derde, vierde en zevende lid, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering gestelde regels;     
       
  2. Arboportaal